Triển lãm là một hình thức thông tin tuyên truyền trực quan có sức truyền cảm, thuyết phục cao. Một loại hình nghệ thuật tổng hợp sử dụng các thủ pháp đặc trưng của nhiều loại hình nghệ thuật khác như: kiến trúc, hội họa, điêu khắc, điện ảnh, nhiếp ảnh kết hợp với âm thanh, ánh sáng… nhằm làm sáng tỏ một vấn đề, một sự kiện trước công chúng. Chính vì vậy, triển lãm không chỉ là công cụ phục vụ cho công tác chính trị, đấu tranh tư tưởng, thông tin quảng cáo kinh tế mà còn có khả năng tiếp cận, phản ánh tất cả các vấn đề của đời sống xã hội.
Yếu tố trực quan là yếu tố mang tính tiền đề và cũng là lợi thế về sức hấp dẫn của triển lãm; Tuy nhiên, đó cũng là thách thức với các cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ (nhất là trong các cuộc triển lãm: Chính trị - xã hội, văn hóa thuần túy). Vì đây là những loại hình triển lãm khó về ngôn ngữ thể hiện (hình ảnh, tư liệu) là chính; dễ khô cứng về nội dung tổng thể bố cục triển lãm dễ đi vào lối mòn, nặng nề, nhàm chán, đôi khi làm mất đi sự sống động của triển lãm.
Ý thức được điều đó, trong thời gian gần đây công tác chuyên môn, nghiệp vụ của Trung tâm Triển lãm VHNT Việt Nam đã có nhiều tìm tòi, sáng tạo nhằm cập nhật các phương pháp tổ chức triển lãm hiện đại mà vẫn duy trì được yếu tố truyền thống, thu hút được nhiều hơn khán giả đến với triển lãm, phát huy tác dụng mạnh mẽ hơn cho hoạt động này.
Có thể nói, đó là sự sáng tạo trong ý tưởng và ngôn ngữ thể hiện. Ví dụ: tại “Ngày hội Gia đình Việt Nam 2017” phòng triển lãm trung tâm là: “Tình cảm gia đình trong ca dao dân ca Việt Nam”. Ý tưởng khá hay, mới mẻ với triển lãm nhưng làm thế nào để chuyển đổi ý tưởng khá trừu tượng này sang ngôn ngữ trực quan. Nội dung mang đậm chất dân gian này đã được thể hiện bằng nghệ thuật thư pháp với 60 tác phẩm trên giấy điệp, giấy dó, trúc chỉ, quạt, gốm thô, gò đồng, sơn quang… với bố cục chặt chẽ và sự kết hợp các loại hình nghệ thuật khác tạo nên một phòng trưng bày khá ấn tượng.
Đơn cử một ví dụ khác là trong triển lãm “70 năm đền ơn đáp nghĩa” (tháng 7/2017); phòng triển lãm trung tâm cũng có nhiều yếu tố sáng tạo hiện đại và chuyên nghiệp hơn. Tại đây, ngoài những khu vực trưng bày về Mẹ Việt Nam anh hùng (Tỉnh Quảng Nam thực hiện) và công tác đền ơn đáp nghĩa 70 năm qua (do các Bộ, ngành đơn vị liên quan tổ chức thực hiện) với hình ảnh, tư liệu hiện vật biểu đạt khá đầy đủ, toàn diện về nội dung thì việc kết hợp bố trí âm thanh, ánh sáng, màn hình led, chiếu phim tại chỗ xen kẽ với biểu tượng trung tâm và tiểu cảnh làm cho phòng trưng bày trở nên trang trọng, hiện đại và có sức hút hơn.
Trong những hoạt động mang tính sự kiện, sự phối hợp thông tin đa chiều: hội nghị, hội thảo, giao lưu trình diễn cũng được nghiên cứu tạo ra một tổng thể các hoạt động hài hòa, bổ sung hỗ trợ cho nhau để đạt được hiệu quả tối đa. Đặc biệt, nói đến triển lãm là phải nói đến Mỹ thuật; Mỹ thuật có thành công hay không là sự thể hiện qua rất nhiều khâu: từ thiết kế đến trưng bày, sắp đặt và ngay trong việc lựa chọn hiện vật, hình ảnh triển lãm luôn luôn đòi sự sáng tạo để nâng cao chất lượng thẩm mỹ hàm lượng văn hóa.
Tuy chưa nhiều, chưa phải là những phát kiến mới mẻ độc đáo nhưng hướng lựa chọn cho công tác chuyên môn, nghiệp vụ nhằm nâng cao chất lượng của công tác chuyên môn gần đây là đáng được ghi nhận, hy vọng ngày càng tập trung đầu tư nhiều hơn. Tạo sự phát triển phù hợp với thời đại của loại hình triển lãm và triển lãm văn hóa nghệ thuật ở Trung tâm Triển lãm VHNT Việt Nam.